دیوان بین‌المللی داوری اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) از قواعد داوری جدید ICC موسوم به «قواعد داوری ۲۰۲۱» رونمایی کرد. قواعد جدید داوری ICC در تاریخ ۶ اکتبر ۲۰۲۰ در اخرین اجلاس «شورای اجرایی» اتاق بازرگانی بین‌المللی به تصویب رسیده است و از اول ژانویه ۲۰۲۱ (۱۱ دی ماه ۱۳۹۹) لازم‌الاجرا خواهد شد.
دیوان بین‌المللی داوری اتاق بازرگانی بین‌المللی، هر از چند گاهی قواعد داوری خود را در پاسخ به نیاز‌های جدید و تحولات رویه‌های تجاری و سازوکارهای حل و فصل اختلافات، اصلاح و به‌روز‌رسانی می‌کند. آخرین اصلاحیه قواعد داوری ICC در سال ۲۰۱۷ انجام شد که چند سال قبل همراه ترجمه فارسی آن توسط کمیته ایرانی ICC منتشر شده است.
در قواعد جدید داوری (قواعد ۲۰۲۱) مقررات تازه‌ای اضافه شده که به داوری ICC بیش از پیش، جذابیت می‌بخشد. الکسیس مور، رئیس دیوان بین‌الملی داوری ICC در این زمینه گفت:
به‌روز‌رسانی و اصلاح قواعد داوریICC گام دیگری است در راستای کارآیی، انعطاف و شفافیت بیشتر سازوکار داوری ICC به طوری که داوری ICC را هم برای دعاوی بزرگ و داوری‌های پیچیده، و هم برای دعاوی کوچک مناسب‌تر و پرجاذبه‌تر می‌سازد.
رویکرد قواعد داوری ۲۰۲۱ گام دیگری است به سوی داوری کارآمدتر، منعطف‌تر، و شفاف‌تر. در این قواعد جدید برای تضمین کارآمدی و کارایی بیشتر داوری ICC و رعایت اصول بنیادی داوری، مقررات تعیین‌کننده‌ای پیش‌بینی شده است. در قواعد مذکور از حیث تامین شفافیت و افشای موارد احتمالی تعارض منافع، نیز موازین و اصول مهمی مقرر شده که توسط دیوان بین‌المللی داوری ICC اعمال می‌شود.
قواعد جدید داوری، بیشترین آزادی عمل را برای طرفین در انتخاب داوران پیش‌بینی کرده و از حیث انتخاب مقررات شکلی بیشترین انعطاف را دارد و بیشترین گزینه‌ها را برای طرفین در نظر گرفته - البته مادام که این گزینه‌ها برخلاف اصول بنیادی قواعد داوری مذکور نباشد.
علاوه بر این، یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد داوری‌هایICC بررسی دقیق پیش‌نویس رای داوری قبل از امضای آن است که در دیوان داوریICC انجام می‌شود و از اشتباهات احتمالی در رای جلوگیری می‌کند و مآلاً امکان اجرای رای داوری را بیشتر فراهم می‌کند.
دیوان بین‌المللی داوری ICC مهم‌ترین سازمان داوری در سطح جهان است و به خاطر تجربه‌ای که در رسیدگی به دعاوی پیچیده با خواسته‌های کلان، داوری‌های چندجانبه و نیز داوری‌های مربوط به قراردادهای چندجانبه دارد، اعتبار فراوانی در سطح جهانی به دست آورده است.
در قواعد جدید داوری ۲۰۲۱ مقررات تازه‌ای پیش‌بینی شده است؛ مانند امکان الحاق اشخاص ثالث در داوری (ماده ۷(۵) قواعد جدید)، ادغام پرونده‌های داوری با وجود طرف‌های مختلف (ماده ۱۰ (پ) قواعد جدید)، در صورتی شخص ثالث هزینه داوری را تامین مالی کرده باشد، تکلیف طرفین به افشای آن (ماده ۱۱ (۷) قواعد جدید) با هدف شفافیت بیشتر، اختیار دیوان بین‌المللی داوری ICC برای این که در صورت تعارض منافع، وکلای طرفین را کنار بگذارد (ماده ۱۷(۲) قواعد جدید) و بالاخره این که اگر موافقت‌نامه داوری از سر ناآگاهی منعقد شده باشد و احیاناً اعتبار رای داوری را مخدوش نماید، دیوان بین‌المللی داوری ICC می‌تواند چنین موافقت‌نامه داوری را کنار بگذارد و نادیده بگیرد (ماده ۱۲(۹) قواعد جدید).
دو مقرره خاص هم درباره داوری‌های سرمایهگذاری مبتنی بر معاهدات (Investor-state treaty based arbitration ) اضافه شده است. اول، ماده ۱۳ (۶) قواعد جدید است که مطابق این ماده، داوران نباید با هیچ یک از طرفین هم تابعیت باشند. هدف از این ماده، تضمین بی‌طرفی دیوان داوری در دعاوی سرمایهگذاری است که متضمن منافع عمومی (Public interest) باشد. دوم، ماده ۲۹ (۶) است که به موجب آن در داوری‌های دولت-سرمایه‌گذار، مقررات داوری اضطراری یا فوری (emergency arbitration) در مورد دستور موقت، قابل‌اجرا نیست.
در قواعد جدید داوری ICC حدنصاب برای داوری سریع (expedited arbitration) از ۲ میلیون دلار خواسته به مبلغ ۳ میلیون دلار افزایش یافته است (ماده ۳۰ قواعد جدید و ضمیمه VI آن). بالاخره، طبق قواعد جدید داوری ICC داور یا هیئت داوران می‌توانند پس از مشورت با طرفین، جلسه استماع را با کمک وسایل از راه‌دور برگزار نماید (ماده ۲۶(۱) قواعد جدید). همچنین صدور رای اضافی و تکمیلی نیز پیش‌بینی شده است (ماده ۳۶(۳) قواعد ضمیمه).
کمیسیون حقوقی-۱۳۹۹/۰۷/۲۰